Skip to main content

Dhún na nGall

An Clár Laghdaithe Sceite | Eanáir 2023

Cailltear go leor d'uisce na hÉireann trí sceití sula sroicheann sé ár sconnaí

Tá Clár Laghdaithe Sceite náisiúnta Uisce Éireann ag deisiú sceití agus ag déanamh athsholáthair ar phíopaí ar fud na tíre chun soláthar uisce níos sábháilte agus níos inbhuanaithe a chur ar fáil. Is sampla amháin den chaoi a bhfuil muid ag obair chun sceitheadh a laghdú gach lá é an clár oibreacha seo ar fud Dhún na nGall.

Tá ardleibhéal feabhsúchán infreastruchtúir sna seirbhísí uisce ag Dún na nGall go dtí seo, agus infheistíocht ríthábhachtach á fáil acu chun an t-infreastruchtúr a uasghrádú ar fud na tíre. Tá Uisce Éireann tiomanta d'uisce óil sábháilte agus slán a chur ar fáil do chách agus lena chinntiú go sceitear fuíolluisce cóireáilte ar ais sa timpeallacht ar bhealach freagrach.

Clár náisiúnta le fócas áitiúil

Tá cónaí ar os cionn 166,000 cónaitheoir, agus go leor turasóirí eile le linn na bliana, i nDún na nGall, atá neadaithe in iarthuaisceart na hÉireann, ag béal na hIascaí, agus a bhfuil an tAigéan Atlantach Thuaidh mórthimpeall air. Tá an t-uisce i gcroílár Dhún na nGall.  Ón mbliain 2014, tá Uisce Éireann, i gcomhpháirt le Comhairle Contae Dhún na nGall, ag obair chun an líonra uisce a fheabhsú agus na milliúin á n-infheistiú acu chun beagnach 150km sean-phríomhphíobáin uisce ar fud na tíre a athsholáthar. Clúdóidh an méid sin píobán an t-achar ó Chionn Mhálanna go Bun Dobhráin. 

Donegal map

“Bhí go leor de na sean-phíobáin agus na píobáin a mbaineann fadhbanna leo i mbaol pléasctha agus ardleibhéil sceite, agus dúshláin soláthair mar thoradh air sin do thithe agus cuideachtaí. Tá sé feicthe agam go pearsanta an chaoi go laghdaíonn ár n-iarrachtaí chun iad a athsholáthar le píobáin nua-aimseartha, an méid uisce óil a chailltear mar gheall ar sceití, agus soláthar uisce níos láidre a chur ar fáil, agus feabhsúcháin ilchumasacha a thabhairt chuig pobail Dhún na nGall. Tríd an gClár Laghdaithe Sceite, shábháil muid 53 milliún lítear uisce óil glan i nDún na nGall. Tá dul chun cinn á dhéanamh againn, ach ar ndóigh tá níos mó fós le déanamh againn. Braithimid ar thacaíocht leanúnach na bpobal áitiúil ar fud Dhún na nGall obair a dhéanamh linn chun gníomhaíochtaí caomhnaithe uisce a sholáthar chun soláthar uisce níos iontaofa agus níos inbhuanaithe a chur ar fáil”

Declan Cawley - Ceannasaí Réigiúnach Chlár Laghdaithe Sceite Uisce Éireann

Man wearing a hi-vis jacket and white helmet standing by a railing in front of a river

Declan Cawley

Chomh maith le príomhlíonra uisce lena mbaineann fadhbanna a athsholáthar, i measc gníomhaíochtaí eile chun sceitheadh a laghdú, tá: Thacaigh 'Aimsiú agus Deisiú' sceití agus 'An Chéad Deisiú gan Chostas' leis an laghdú mór ar an uisce a cailltear trí sceitheadh ar fud na tíre.

Soláthar uisce sábháilte agus iontaofa a chinntiú ar fud Dhún na nGall

Ag obair thar cúig cheantar bardasach - Leitir Ceanainn, Na Gleannta, Inis Eoghain, Dún na nGall agus Srath an Urláir, tá Uisce Éireann, i gcomhar le Comhairle Contae Dhún na nGall, ag leanúint ar aghaidh sceitheadh a laghdú sna limistéir is mó a dteastaíonn sé uathu. Tríd an uisce seo a shábháil, chabhraigh úsáideoirí uisce le huisce a chaomhnú agus ní hamháin go ndéanfar méideanna móra uisce a shábháil mar thoradh air sin, ach cinnteoidh sé sin seasmhacht soláthair do Dhún na nGall. Mar sin, má úsáidtear é chun do fhiacla a scuabadh, do dhinnéar a ullmhú, do leigheas a thógáil, nó tú féin a bheochan, is cuid ríthábhachtach dár lá é, agus tá sé riachtanach go bhfuil soláthar uisce iontaofa agus seasmhach againn do Dhún na nGall chun freastal ar na pobail atá ag brath air.

“D'oibrigh Uisce Éireann agus Comhairle Contae Dhún na nGall le chéile chun cur leis na cláir atá dírithe ag sceitheadh a laghdú ar fud Dhún na nGall. Iarracht chomhoibríoch a bhí iontu seo agus d'oibrigh muid go héasca le chéile chun codanna an líonra is measa a fheidhmíonn, iad a athsholáthar agus leasanna móra a thabhairt chuig tithe agus cuideachtaí sna pobail áitiúla.”

Aisling Quigley, Innealtóir Feidhmiúcháin Sinsearach Gníomhach leis an bhFoireann Uisce Óil, Príomhoifig Uisce i gComhairle Contae Dhún na nGall

Seirbhísí Cúlchlóis a athsholáthar chun cáilíocht uisce a fheabhsú d'úinéirí tí Dhún na nGall

Tá clár straitéiseach chun sean-phríomhlíonraí uisce cúlchlóis agus seirbhísí a athsholáthar i nDún na nGall ar siúl chun sceitheadh a laghdú agus chun cáilíocht uisce a fheabhsú. I roinnt réadmhaoin níos sine, rinneadh ceangail uisce a bhí déanta as iarann nó luaidhe a shuiteáil ag cúl na réadmhaoine.   Chomh maith le himní sláinte maidir le luaidhe, is féidir le haois agus an drochbhail atá ar an bpíbobair cur isteach go mór ar an soláthar sna pobail sin agus is foinse shuntasach sceite iad.

Bítear ag roinnt seirbhísí cúlchlóis de ghnáth, agus bíonn siad ag rith trí mhaoin éagsúil sa cheantar, a chiallaíonn go mbíonn deacracht ag baint le sceití a thabhairt faoi deara agus a dheisiú. Sna háiteanna a roinneann réadmhaoine ceangal, bíonn tionchar ag sceití agus pléascadh ar gach réadmhaoin ceangailte, agus brú íseal agus/nó éarthaí seirbhíse mar thoradh air. Ní bhíonn rath ag na tionscadail chúlchlóis sin ach amháin má thacaíonn agus má éascaíonn gach custaiméir, atá ar cheangal uisce comhroinnte, na hoibreacha sin ionas gur féidir leis na sean-phíobáin agus na píobáin atá ag sceitheadh a dhíchoimisiúnú.

Rinneadh os cionn 100 seirbhís cúlchlóis a athsholáthar i Leitir Ceanainn, Béal Átha Seanaidh agus Baile na nGallóglach. Ar an iomlán, rinneadh os cionn 500 príomhcheangal seirbhíse a athsholáthar ar fud Dhún na nGall, agus neart eile beartaithe sa bhliain 2023.

Is féidir le sceití a aimsiú agus a dheisiú a bheith casta

Agus méideanna móra píobán faoi thalamh agus na mílte siúntaí agus ceangail ar líonra atá ag dul in aois agus atá sobhriste, is féidir le sceití a dheisiú a bheith casta. Cuireann sé isteach ar dhaoine nuair a dhéantar pléasctha a dheisiú, ach tá siad éasca le haimsiú mar thagann an t-uisce os cionn talún. Is dúshlán mór iad sceití, mar tá siad faoi thalamh agus mar sin, ní féidir iad a fheiceáil.

Trí chur chuige straitéiseach chun sceitheadh gníomhach a aimsiú, déantar deisithe a phleanáil go cúramach. Dheisigh criúnna aimsithe agus deisithe na mílte sceití ar fud Dhún na nGall le linn an Chláir Laghdaithe Sceite agus na mílte lítear uisce á shábháil acu a bheadh caillte faoi thalamh murach sin.

Soláthar uisce níos iontaofa a chur ar fáil ar fud Dhún na nGall

Teastaíonn líon sreafaí oibre a sholáthar, a laghdaíonn sceitheadh, a fheabhsaíonn cáilíocht an uisce agus a sholáthraíonn soláthar uisce níos sábháilte agus níos iontaofa do thithe agus cuideachtaí Dhún na nGall chun aghaidh a thabhairt ar an dúshlán casta maidir le sceitheadh.

Icon

Suiteáladh beagnach 150km príomhphíobán uisce nua

Icon

Sábháladh os cionn 53 milliún lítear uisce óil cóireáilte ón mbliain 2018

Icon

Athsholáthraíodh 100 seirbhís cúlchlóis

Icon

Athsholáthraíodh 500 príomhcheangal seirbhíse

Icon

Cáilíocht an Uisce a Fheabhsú

Icon

Sceitheadh a Laghdú

Icon

Soláthar Uisce Iontaofa